1. Ֆրենսիս Ֆուկույամա. Չեմ կարծում, որ Թրամփը ի վիճակի է անել այն ամենը, ինչ խոստանում է իր ընտրողներին

ՈՒղիղ չորս տարի առաջ՝ նախագահական ընտրությունների նախօրեին, քաղաքագետ ու փիլիսոփա Ֆրենսիս Ֆուկույամայի հետ հանդիպեցինք ու խոսեցինք ԱՄՆ նախագահական ընտրություններից, աջերի ու ձախերի ինտելեկտուալ անուժությունից, Պուտինից, ռուս-ամերիկյան հարաբերություններից ու համարյա ամեն ինչից: Նրա որոշ կանխատեսումներ, օրինակ՝ ինչքան արագ կմարի «Գրավիր ՈՒոլ Սթրիթը», շարժումը, կատարվեցին: Այդ ժամանակից շատ փոփոխություններ են եղել ամերիկյան ու համաշխարհային քաղաքականության մեջ: Փոխվե՞լ են Ֆրենսիս Ֆուկույամայի հայացքները: Չորս տարի անց մենք նորից հանդիպեցինք Ստենֆորդի համալսարանում, որտեղ նա դասավանդում է, և խոսակցությունը սկսեցինք Դոնալդ Թրամփից:

-Չորս տարի առաջ կարո՞ղ էիք կանխատեսել, որ Դոնալդ Թրամփի պես մարդը Հանրապետական կուսակցությունից կդառնա ԱՄՆ նախագահի թեկնածու:
-Չեմ կարծում, որ որևէ մեկը դա կարող էր պատկերացնել անգամ կես տարի առաջ: Ես և ԱՄՆ-ի այլ քաղաքական դիտորդներ մտածում էինք, որ կան վարքագծի որոշակի նորմեր, որ չի կարելի ոտնահարել՝ չվիրավորելու համար տարբեր փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներին, կանանց կամ ֆիզիկական թերություններ ունեցողներին: Բայց Թրամփը խախտեց բոլոր այդ նորմերը և, այնուամենայնիվ, ստանում է իր կողմնակիցների հզոր աջակցությունը: Դա չի կարող չզարմացնել:
-ՈՒղիղ չորս տարի առաջ մենք հանդիպեցինք և խոսեցինք տարբեր թեմաներով, այդ թվում, որ ԱՄՆ-ի ձախ ուժերը չունեն նոր գաղափարներ, նրանք առաջարկելու ոչինչ չունեն հատկապես միջին դասին: Ձեր կարծիքով՝ վերջին չորս տարում այդ տեսակետից փոփոխություններ եղա՞ն:
-Գաղափարների առումով՝ Բեռնի Սանդերսը շահեկանորեն տարբերվում է Հիլարի Քլինթոնից: Հիմնականում այն պատճառով, որ թե աջամետ, թե ձախամետ ամերիկացիների մեջ տարածված են հակաէլիտայական հայացքներ, որ նա կարողացավ արտահայտել: Շնորհիվ այն փաստի, որ նա չի համարվում էլիտայի անդամ, ավելի շուտ աուտսայդեր է, շատ երիտասարդներ հավաքվեցին նրա դրոշի տակ: Բայց նրա ծրագիրը նույն նախկինում մշակված գաղափարներն են: Նա կլասիկ դեմոկրատ-սոցիալիստ է 1970-ականներից, որ առաջարկում է ֆինանսավորել բարձրագույն կրթությունը, առողջապահությունը և այլն: Այդ գաղափարները նոր են թվում, որովհետև նրա երիտասարդ կողմնակիցները պարզապես չեն հիշում այն ժամանակները, երբ այդ ամենը կար:
-Այսօր Հիլարի Քլինթոնը կամ Դոնալդ Թրամփը ի՞նչ կարող են առաջարկել ԱՄՆ-ի միջին դասին:
-Հիլարի Քլինթոնը իբրև ձախկենտրոնամետ ավանդական քաղաքական գործիչ՝ կշարունակի Օբամայի սկսած առողջապահական բարեփոխումները: Չեմ կարծում, որ Թրամփը ի վիճակի է անել այն ամենը, ինչ խոստանում է իր ընտրողներին: Նա խոստանում է վերադարձնել ԱՄՆ-ի արդյունաբերական արտադրությունը, որ տրվել է այնպիսի երկրների, ինչպիսիք են Չինաստանն ու Մեքսիկան: Չեմ կարծում, որ դա հնարավոր է՝ առանց գլոբալ ռեցեսիա հարուցելու, որ իր հերթին կհարվածի ամերիկացիներին, ում նա, իր խոսքով, օգնել է ուզում:
Իլոնա ՎԻՆՈԳՐԱԴՈՎԱ, BBC

Հ.Գ. Նույնիսկ Ֆրենսիս Ֆուկույաման չէր կանխատեսում Դոնալդ Թրամփի հաղթանակը նախագահական ընտրություններում: Նրա տեսակետները շարունակաբար կարող եք կարդալ ևս երկու օր: Հունվարին Թրամփը կմտնի Սպիտակ տուն և ուրեմն Բարաք Օբամային մնում է մեկուկես ամիս՝ ավարտելու կարևորագույն գործերը, որոնք, եթե անցնեն Դոնալդ Թրամփին, կարող են հակառակ ընթացքն ունենալ: Աշխարհի կարծիքով՝ ԱՄՆ-ը խելագարվել է՝ Դոնալդ Թրամփի պես մեկին նախագահ ընտրելու չափ: Իրականում Սպիտակ տանը կլինի բոլորովին այլ Թրամփ, քան եղավ նախընտրական արշավում: Համակարգը նրան արագ կբացատրի՝ ինչ կարելի է ու ինչ չի կարելի և չորս տարի նա կլինի օրինապահ նախագահ՝ հիասթափեցնելով իրեն ձայն տված ամերիկացիներին, որ նրա մեջ տեսան փոփոխությունների ունակ մարդու:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ